“หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์” หอยน้ำจืดขนาดใหญ่ชนิดใหม่ของโลก จากแม่น้ำชี

นักวิจัยมหาวิทยาลัยมหาสารคามค้นพบ หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์ หอยกาบน้ำจืดขนาดใหญ่ชนิดใหม่ของโลก จากแม่น้ำชี บริเวณบ้านท่าขอนยาง และบ้านท่าสองคอน จังหวัดมหาสารคาม หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์ที่พบมีความยาวของเปลือกถึง 21 เซนติเมตร เป็นหอยกาบน้ำจืดสกุลที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาหอยกาบน้ำจืดด้วยกัน สามารถเรียกว่า หอยกาบใหญ่แม่น้ำชี หรือ หอยกาบใหญ่ลุ่มน้ำโขง ซึ่งเป็นหอยกาบน้ำจืดชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในลุ่มน้ำโขง หรือเรียกว่า หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์ ดังชื่อวิทยาศาสตร์คือ 𝐶ℎ𝑎𝑚𝑏𝑒𝑟𝑙𝑎𝑖𝑛𝑖𝑎 𝑠𝑜𝑚𝑠𝑎𝑘𝑝𝑎𝑛ℎ𝑎𝑖 Kongim, Sutcharit & Jeratthitikul, 2023 ซึ่งตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ปัญหา ผู้จุดประกายให้ทำวิจัยสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังกลุ่มหอย

ลักษณะเด่นของ หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์ นี้คือ มีเปลือกขนาดใหญ่และหนามากแตกต่างจากชนิดอื่นอย่างชัดเจน เปลือกยาว 21 เซนติเมตร รูปร่างเป็นรูปไข่ ปลายป้าน เปลือกด้านนอกมีสีน้ำตาลแกมเขียว หอยกาบชนิดนี้ไม่มีพิษ พบบริเวณพื้นท้องน้ำที่เป็นดินเหนียวผสมโคลนตะกอนก้นแม่น้ำชี ที่ระดับความลึก 2-3 เมตร จะพบได้ในฤดูแล้ง และระดับน้ำลดลงมาก

จากการสำรวจกว่า 10 ปี พบ หอยมุกน้ำจืดอาจารย์สมศักดิ์ เพียง 2 ตัว เท่านั้น โดยชาวบ้านใช้ประโยชน์ด้วยการนำตัวมาประกอบอาหารเป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญ หรือนำมาเลี้ยงสัตว์ ส่วนเปลือกหอยจะนำมาทำเครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องประดับ ภาชนะใส่อาหาร เป็นต้น หรือเผาเปลือกเพื่อผลิตแคลเซียมคาร์บอเนต หรือ ปูนขาว ในธรรมชาติหอยกาบน้ำจืดจะทำหน้าที่กรองตะกอนในแหล่งน้ำทำให้น้ำใส เปลือกเมื่อถูกย่อยสลายจะช่วยหมุนเวียนแร่ธาตุคืนสู่ระบบนิเวศแหล่งน้ำ การอนุรักษ์จำเป็นต้องมีการบูรณาการวิธีการเพาะขยายพันธุ์โดยมนุษย์ในช่วงแรก รวมถึงดูแลรักษาถิ่นอาศัยและสภาพแวดล้อมของแหล่งน้ำ สร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญของทรัพยากรในท้องถิ่นเพื่อให้เกิดความสมดุลของการใช้ประโยชน์และการเพิ่มจำนวนของสัตว์น้ำ เป็นต้น จนสัตว์สามารถขยายพันธุ์เพิ่มจำนวนได้เองในที่สุด 

สามารถศึกษางานวิจัยเพิ่มเติมได้ที่
ㅤㅤ- Kongim, B., Sutcharit, C. and Jeratthitikul, E. (2023) “Discovery of a New Endangered Freshwater Mussel Species in the Genus Chamberlainia Simpson, 1900 (Bivalvia: Unionidae) from Mekong Basin”, Tropical Natural History, (7), pp. 242–250. Available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/tnh/article/view/257982 (Accessed: 27 December 2023).

ขอขอบคุณแหล่งที่มาของข้อมูล เพจ Mahasarakham University Thailandㅤㅤ-  https://www.facebook.com/MahasarakhamUniversity.MSU/posts/pfbid02w4UstuBeAuCeP5U5A42PpdPAeif4QS6BQpfnGFALhSgLoTZHKQPdHtYmRRBLrm47l